10 juni 1991 zit ik klaar op de bank met chips en frisdrank voor de laatste aflevering van Twin Peaks.
FBI agent Dale Cooper heeft in aflevering 17 de moord op Laura Palmer opgelost. Er volgen vijf wat mindere afleveringen maar toch verheug ik me op het einde.
Het is een dramatische cliffhanger.
Wat een onvoldaan gevoel
Een film die eindigt op het moment dat de spanning het grootst is, maakt de kijker nieuwsgierig naar het verdere verloop. Dat werkt voor films en series, maar als spreker is het onverstandig om je publiek in het ongewisse te laten door bijvoorbeeld te eindigen met een haastig uitgesproken: ‘Dat was het, dank u wel.’
Waarom is die zin funest?
Kom zeg, zo’n vaart zal het toch niet lopen? Eén zin in een hele presentatie.
Toch wel. Dat heeft te maken met het ‘seriële positie effect’. De plek van een woord in een lijst met woorden.
De Duitse psycholoog Hermann Ebbinghaus ontdekte dat mensen woorden die aan het begin (begineffect) en aan het einde van een lijst (recentheidseffect) staan beter onthouden.
Het is dus belangrijk om naast een sterk begin, wat de meeste wel weten, ook sterk te eindigen.
Waarom deugt het einde meestal niet?
Het is begrijpelijk. Je zwoegt hard op het formuleren van één kernboodschap. Je investeert uren om zorgvuldig het middendeel van je presentatie op te bouwen. Dan heb je vaak geen puf meer voor het einde. Je denkt: ‘Ik heb alles gezegd, de presentatie spreekt voor zich.’ Klaar.
Maar dat is niet vanzelfsprekend voor het publiek.
Hoe maak je een sterk einde voor een presentatie?
Al het goede komt in drieën, zo ook het einde.
1. Vat bondig samen
Geef het publiek daarom een ultra korte samenvatting van het middendeel van de presentatie. Bijvoorbeeld een herhaling van de sub boodschappen, van de stappen of van de argumenten die je hebt genoemd.
2. Schets de gewenste situatie
Nadat het publiek een voorstelling heeft van de weg naar de gewenste situatie, schets je die. Maak het beeldend. Hoe levendiger de voorstelling, hoe groter de kans dat het publiek erin gelooft en klaar is voor de laatste stap.
3. Doe een “call to action”
Dit is niet het moment om iets te verkopen. Daar is het publiek negen van de tien keer nog niet aan toe. Het is een moment om je publiek te vragen een eerste stap te zetten die het helpt om dichterbij de gewenste situatie te komen. Meestal een kleine stap. Bijvoorbeeld een actie om in contact te komen met jou als spreker of het publiek een manier te geven om meer informatie te ontvangen.
Waarom aan het einde alles herhalen?
Is het echt nodig om te herhalen? Helemaal als je presentatie bijvoorbeeld maar 20 tot 30 minuten is? Het antwoord is ‘ja’. Dr. John Medina, moleculair bioloog, zegt in zijn boek ‘Brainrules’ het volgende over het nut van herhalen.
Het menselijk brein kan ongeveer zeven stukjes informatie onthouden, gedurende minder dan 30 seconden! Als je de 30 seconden tot een paar minuten of zelfs een uur of twee wilt verlengen, dan moet je jezelf consequent steeds opnieuw de informatie voorschotelen. Geheugen is zo vluchtig, dat je moet herhalen om te kunnen onthouden.
Meer informatie over korte termijn geheugen vind je op de website van Medina.
Samengevat
Vergroot de kans dat het publiek de informatie onthoudt en in actie komt en eindig je presentatie sterk. Vat bondig samen, schets de gewenste situatie en doe een oproep tot actie.
TIP: Start de opbouw van je presentatie eens met het schrijven van het einde. Dan zit dat alvast goed.
En hoe zit het met Twin Peaks?
Dat is inmiddels de langste cliffhanger die ik ken.
In de laatste aflevering zegt Laura Palmer: ‘I’ll see you in 25 years.’
Producer David Lynch is bezig met een vervolg dat in 2016 verschijnt.
Precies 25 jaar later.
Linda van Erve, businessillustrator, las dit artikel en verbeeldde het zo.
Met illustratie zorgt zij ervoor dat zelfstandige dienstverleners zich helder presenteren.
Meer werk van Linda vind je op haar website: www.dekennis-illustrator.nl
Fotomateriaal
Still uit Twin Peaks announcement trailer (2016)
Serial position (Albert Kok, wikipedia)
Pauline le Rûtte
Een goede spreker draagt niet alleen informatie over, maar brengt zijn kennis tot leven.
Reactie